Met 13 aan het werk..

"Wakker worden" schreeuwt m'n oudere zus. Ja, lekker dan, was het helemaal vergeten! Zuslief had een afspraak gemaakt met haar baas bij de DARO, dat wij om 8 uur 's morgens aanwezig zouden zijn. Haar gekamd, vol met brilliantine, kleren recht getrokken, sokken omhoog en vooral  "dankbaar" kijken, omdat die aardige meneer mij centjes laat verdienen. Hallo : IK BEN 13! Niets mee te maken, kop dicht en mee gaan.
Keurig (ik zelf ook ) op tijd in de Tolstraat, waar we werden opgewacht door een 'viswijf' van het ergste soort. (daar kreeg ik nog veel mee te stellen) Zij zei dat we moesten wachten tot de baas er was, nou dat duurde effe! Kwam die gek om kwart over 9 aanzetten, zei geen boe of bah, wees alleen met z'n vinger de deur waar wij door heen moesten. Dat bleek een soort kantine te zijn. Hij stelde zich niet voor, geen bakkie koffie of thee, maar zei dat ik over 5 min. boven moest zijn om te beginnen met werken. Einde intro!
De naam van deze blaaskaak heb ik jaren voorbij zien komen, als er weer eens een 'concours hypique' op de tv was. Meneer Ben Arts! Geïnterresseerd in geld, niet in mensen en helemaal niet in amsterdamse straatschoffies zoals ik. Fijn, de groeten en ik kijk wel hoe lang ik het in deze club uithoud.
Nieuwsgierig naar wat ik moest gaan doen, ging ik naar boven (3e etage) en werd daar opgewacht door miss Viswijf, die mij in m'n kraag vatte en naar een stoel dirigeerde achter een poedermachine.
Op een metalen plaat van 80x80cm waren papiertjes gelegd die elkaar voor een derde overlapten. Nu was aan mij de taak, "troel" deed het een keer voor, om het blad met de regelmaat van de poederverstrooiende machine, te verschuiven, zodat op het resterende deel van het papiertje de poeder terecht kwam. Hoofdpijn-poeders, hoe bedenk je het, na een half uur aan die zwabberende machine had ik een koppijn van jewelste. Tsjak tsjak tsjak tsjak! Daar word je toch gestoord van!
Halverwege de plaat deed ik het wat rustiger aan, maar dat kon niet vanwege de snelheid van dat rotding. Resultaat:één grote bende. Een vrouw tegenover mij begon gelijk te schreeuwen om de cheffin (viswijf), nou die stond al achter mij en ik kreeg me daar een dreun, dat ik met stoel en al onderuit ging. Met een gloeiende wang en een buil op m'n kop moest ik verder gaan, anders zou er wat zwaaien! Vijf uur heb ik gehaald, maar vraag niet hoe. Bij het naar huis gaan werd ik nog even stevig aan m'n oor getrokken, met de mededeling, "dat, als ik dat morgen weer flikte, er op los wordt geslagen". Leuk bedrijf, met prettige werknemers. En geen meneer Arts die er iets van zou kunnen zeggen.
De volgende morgen was ik om 8 uur present, kreeg een draai om m'n oren en werd mij verteld dat ik mij om kwart voor 8 moest melden. De bedoeling was, dat ik dan de troep van de vorige dag in de kantine kon opruimen. De jongste ruimt de troep op. Mooi niet!
Weer aangeland op mijn afdeling, moest ik leren hoe zetpillen werden gemaakt. Stalen matrijzen met torpedo-vormige uitsparing, ingebed in een bak met ijsblokjes,moesten worden volgegoten met een stinkende kokende vloeistof, zonder morsen (want dat leverde weer een dreun op) en na 5 min. kon je de pillen er uit halen, die dan werden omwikkeld met een zilverpapiertje. Een makkie, zolang je het goed doet en er geen rotgeintjes worden uitgehaald met de jongste bediende. En dat gebeurde wel, nl : niet te hete vloeistof, waardoor het al stolde voor je het in de vorm had. Dat hele zooitje lag in een deuk, ik kreeg een dreun en moest de troep opruimen.
's Middags moest ik de magazijnmeester helpen met het sorteren van de vloeistoffen voor de medicijnen. Dat liep totaal verkeerd af!
Meneer vond het leuk om mij te zeggen dat ik aan een bepaalde fles goed moest ruiken. M'n hoofd explodeerde zowat. Die smeerlap had mij een fles tinctuur met ammoniak gegeven. Wat een rotstreek! Hij lag dubbel van het lachen, totdat hij een enorme dreun kreeg van een bezem die ik te pakken had. Nooit heb ik iemand zo snel zien weg rennen voor een jongen van 13. Ziedend was ik.
Viswijf had mij inmiddels gesommeerd om weer achter de tsjak-machine te gaan zitten, tot het 5 uur was. Om 5voor 5 vond viswijf het nodig om haar gram te halen, misschien vanwege het feit dat ik de mag.meester voor z'n kop had gemept, en sloeg zomaar uit het niets met een stoffer op mijn hoofd. Dat was de 2e bult in 2 dagen, dit wordt te gek. Iedereen riep "tot morgen" en liep de trap af. Nou, dat is ook toevallig, viswijf loopt vlak voor me, dat vraagt om wraak!
Nog 6 treetjes te gaan, alleen dat werd voor haar een héle grote stap, na die stevige opdonder die ik haar verkocht, waardoor zij de trap afdonderde en ik over haar heen sprong naar buiten.
Ja, wie heeft haar nou geduwd? De eerstvolgende kreeg een scheldkannonade te verwerken waar een bootwerker jaloers op zou zijn. Ze heeft nooit meer geprobeerd om mij met een vinger aan te raken.
Na 1,5 maand was de lol bij de DARO er wel af en ging ik met m'n zus op zoek naar een nieuwe uitdaging. En dat werd de firma Decora/Michels.
En daar gaat alle vrolijkheid gewoon verder.

15 koters in de Pretoriusstraat 83 op de 3e etage....


Wat doe je als je in een gezin van 15 kinderen opgroeit. Elke morgen een gevecht aan de koude kraan, wie is er het eerst bij, want er waren maar 2 washandjes en 2 handdoeken. Ruziënden zussen en schreeuwende broers, want je moest supersnel zijn om als eerste het washandje met bijbehorende handdoek te bemachtigen. Als het volume iets te groot werd, dan verscheen m'n moeder in de keuken om links en rechts een paar meppen uit te delen. Klus geklaard, meute rustig!
Nee, dan het ontbijt!
Heel soms maakte mijn moeder het ontbijt, dat bestond meestal uit de vraag: "Hoeveel wil je", terwijl er voor de hele zooi niet genoeg te eten was. Niet veel later moesten we het zelf maar uitzoeken, 'te laat' betekende weinig. Dus ging je naar school met een  "beetje" ontbijt in je maag.
's Middags was het appel, om na school direct naar de "eetzaal" te gaan. De eetzaal, dat was een lokaal ingericht in een school in de buurt, die daar voor aangewezen werd.
Met een oude 'Dummy'(legertruck uit de oorlog) werd het eten in gamellen (grote stalen ketels)aangevoerd. Meestal was ik te vroeg aanwezig en mocht dan meehelpen die zware krengen naar binnen te brengen. Dat had het voordeel, dat als er eens iets speciaals werd geleverd, ik dan meestal een voorproefje kreeg. Jammie jammie!
Maar, kwam je iets te laat, dan werd je door de aanwezige "dames van distributie" (gewoon opschepwijven!), ruw met een bord eten aan een tafel gedirigeerd. En, o wee, als je je bord niet leeg at, je kon dan blijven zitten totdat de vrachtwagen weer de lege gamellen kwam ophalen. Dat was niet zo erg, maar wat volgde wel, nl: de sadistische methoden die deze dames er op nahielden. Op het laatste moment het bord met eten in je gezicht smijten, of het eten onder dwang, al kokhalsend, naar binnen duwen. Het was toch gvd geen oorlog meer! Wat een tyfuswijven!
Wel, dit feest duurde van '48 tot '55, met de nodige vechtpartijen.
Vanaf ongeveer '49, kreeg mijn moeder ondersteuning van de gemeente, wat inhield dat je kleding en schoeisel verstrekt kreeg. Deed me niets, maar ik zag er wel netter uit.
* Effe gauw een tussen doortje: Het was niet allemaal kommer en kwel bij ons thuis, er waren ook leuke momenten. Elke zaterdagavond gingen de koters in "bad", te weten een zeer grote wasmachine met klopmechanisme, aangedreven door een electromotor. De volgorde in acht nemend, mocht je blij zijn als het water nog warm was. "Pyama aan en opgelazerd naar je nest" zei m'n moeder dan.
Zondagmorgenvroeg, als je beneden kwam, lagen de schone onderbroeken, hemdjes en sokken, keurig op een rij uitgestald op onze houten bank en daar bovenop, precies uitgeteld : 5 letterkoekjes.(ter grootte van een zandkoekje), dat was feest, je vergat voor een uurtje alle sores en ruzies en dan begon het hele circus weer van voren af aan.

Wat die gemeente kleding betreft:
1955, m'n broertje André en ik op de schommel van het speeltuintje, onderaan de Ringdijk, in Oost.
Manchester broeken, stugge sokken, superdunne overhemdjes (amerikaanse zooi) en de keuze uit sandalen of schoenen. Het ondergoed was ook van een zeer sterke kwaliteit, 's avonds zat je voortdurend in je kruis te krabben, niet van opwinding, maar van jeuk die je kreeg van het ondergoed.
Het gekke is, dat je alles accepteerde, je wist niet beter, had geen geld en ook niet de mogelijkheden om uit die situatie te geraken. Komt tijd, komt raad. Twee maanden later startte mijn carriëre bij de Daro, een chemisch bedrijfje dat medicijnen maakte.
Ja doei, dat is een ander verhaal voor de volgende keer.